Sensibel paard? Been eraan! – Dressuurmagazine

Sensibel paard? Been eraan!
15 november 2019, 07:00 – Edited on 14 november 2019, 09:37 – Mirjam Hommes
Foto: Arnd Bronkhorst
Als je een heet, sensibel of snel gespannen paard hebt, dan kan dat best lastig zijn. Zeker op vreemd terrein. Veel amazones en ruiters zijn dan geneigd om het paard maar een beetje ‘met rust te laten’. Ook al omdat ze merken dat de spanning vaak toeneemt als ze meer aan hun paard rijden. Dan kan het paard juist kijkerig worden of de rug wegdrukken. Wat doe je aan deze vicieuze cirkel? We vragen het aan Malene Nootenboom van Bewust Wedstrijd Rijden.

“Eigenlijk ontstaan er twee problemen: teveel spanning en een slechte verbinding. Doordat je paard te veel spanning heeft is het moeilijk om verbinding te krijgen. Maar doordat je een slechte verbinding hebt, ontstaat er ook spanning bij je paard. Volgens mij moet je met dat laatste beginnen.”

Carl Hester en Andrew McLean
“Het kan heel lastig kan zijn om met een sensibel paard de rust en ontspanning te vinden. Het paard moet leren om je te vertrouwen, zodat je met kleine hulpen kunt werken. Een mooi voorbeeld vond ik de clinic die Carl Hester ooit gaf op de hengstenkeuring in Den Bosch. Hij liet daar zien dat je een sensibel en heet paard juist mét been moet rijden. Zijn stelling is dat je een paard dat onder je uitloopt met been moet rijden en een paard dat niet voorruit te branden, juist met zo min mogelijk been. Een sensibel paard moet je desensibiliseren en een traag paard moet je scherp maken.”

Ook Andrew McLean beaamt dit. McLean is een bekende Australische trainer en wetenschapper, die gespecialiseerd is in paardengedrag. Zijn conclusies: Wanneer je bij een traag paard been blijft geven, zal het paard op de drukkende beenhulp afstompen. Hetzelfde geldt voor teugeldruk, wanneer die constant te hoog is, zal je paard weinig tot geen reactie meer geven op vragende of sturende teugelhulpen. Malene: “Andersom geldt dit ook. Wanneer je doodstil met je paard meegaat in de beweging zal een sensibel paard een schrikreactie geven wanneer je plotseling een wat grotere hulp geeft. Wanneer je dit bij een wat trager paard doet zal die wellicht door de hulp geattendeerd worden, maar een sensibel paard zal zich wezenloos schrikken.” Dat klinkt logisch, maar hoe hoe ga je nu aan de slag met een sensibel en snel gespannen paard?

Ruiterwissel geeft inzicht
Malene vertelt: “Een van mijn eigen paarden was ook zo’n sensibel type. Wanneer ik mijn been aanlegde kreeg ik vaak een veel te vlugge reactie en spoten we met mach 3 door de baan! Als ik vanuit de stap moest aangalopperen, dan volgde er een serie bokken om de spanning kwijt te raken. Heel vlug, sensibel en verraderlijk. Ik heb er ook wel eens naast gelegen zonder dat ik wist hoe dat gebeurd was. Mijn fout was dat ik mijn been ging afsteken en geen verbinding maakte met de mond. Daardoor ging ik automatisch gespannen zitten, kon niet fijn meer meekomen in de beweging en had ik steeds het nakijken. Man, wat gingen we soms hard!”

Door tijdgebrek van Malene werd dit paard een tijdje gereden door iemand anders. “Zij had een stuk minder ervaring, wilde niet alles perfect hebben, wilde leren en was erg onbevangen. Dat was voor mij perfect. Ik kon allerlei nieuwe ideeën en oefeningen op deze combinatie uitproberen en mijn paard werd toch doorgereden. Twee rijtechnische puntjes die deze amazone beter moest leren beheersen waren de wijze van rijden met been en de teugelwerking. Ze had plakbenen en had wat moeite om los te laten. En… de wetenschappelijke theorie van McLean bleek ook bij dit paard te kloppen. Het paard desensibiliseerde op de beendruk en teugeldruk. Hij accepteerde het been meer en meer en je kon een ophouding maken zonder dat hij een directe schrikreactie gaf. Uiteindelijk heb ik hem nog een tijd zelf gereden, hij reageerde duidelijk minder heftig op mijn hulpen dan voorheen.

Bewust trainen
Wanneer je dit zelf moet doen, kan dat best lastig zijn. Je moet volop de controle hebben over je eigen handelen en heel bewust gaan trainen. Je moet als het ware meer aan je paard gaan zitten. Dat moet je wel goed opgevatten! Want ik wil hiermee niet zeggen dat je je paard met hand en been volop druk moet geven.

Veel overgangen, tempowisselingen en figuren zijn de belangrijkste hulpmiddelen om een sensibel paard meer te kunnen gaan rijden. Ook kun je met sensibele en hete paarden proberen om in een heel rustig tempo te beginnen en het paard als het ware onder zijn tempo los te ‘joggen’” vertelt Malene.

Oefening in stap
“Om dit te oefenen kun je beginnen met je paard in stap wachtoefeningen te laten doen. Zeker bij een paard dat snel afgeleid is of schrikkerig, kan dat goed werken. Doorbreek de schrikreactie op precies de plaatsen waar het paard schrikt, door juist daar een oefening of overgang te rijden.

Laat het paard wachten in de stap, naar bijna halthouden. Stap vervolgens weer naar voren weg. Ook dit is een samenspel tussen alle verschillende hulpen. Het draaien van een volte 10 meter wanneer je paard de aandacht bij je verliest en dit rustig blijven herhalen tot je de aandacht weer hebt, kan ook fijn bijdragen aan meer focus.

Variatie
Zorg bovendien voor veel variatie in je training en wissel haast extreem steeds van hand. Rijd bijvoorbeeld een linksomkeert, direct gevolgd door een rechtsomkeert, weer gevolgd door een volte 10 meter en gelijk daarna door een S van hand veranderen. En dat aan de andere kant weer opnieuw” legt Malene uit.

Rijd deze oefeningen in een rustig tempo en haal je hulp weg als je paard de reactie geeft die je wilt. Blijf je hulp juist (meeverend) aanhouden wanneer de reactie uitblijft. Haal je paard uit zijn schrikreactie of spanning door totaal iets anders te gaan doen dan hij verwacht. Wanneer je dit thuis fijn voor elkaar hebt kun je dit ook gaan toepassen in je rijden op vreemd terrein (ga oefenen) en vervolgens in je losrijden voor een wedstrijd. Zo houd je verbinding en been en blijft de spanning thuis en in de ring beter onder controle.”

Malene Nootenboom is dressuuramazone en instructrice bij haar bedrijf Bewust Wedstrijd Rijden. Ze brengt paarden uit van L2 tot Grand Prix-niveau en geeft workshops en clinics. Ook schrijft ze regelmatig blogs over trainen, wedstrijden rijden en de menselijke factor bij wedstrijdrijden.

Delen:

Andere artikelen:

De correcte zit

Tijdens het rijden wil je een houding hebben die er goed uit ziet maar ook effectief is.  Een houding waarmee je in perfecte harmonie met

Lees meer »

Doelmatig trainen

Dressuur is voor veel mensen een vage sport. Is het wel een sport? Een vraag die regelmatig gesteld wordt. Er worden duizenden uren besteed aan

Lees meer »

De BWR Academie

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *