Hoe krijg ik mijn paard uit de krul?
Geschreven door: Mirjam Hommes voor Dressuurmagazine
Foto: Arnd Bronkhorst www.arnd.nl
Dressuurruiters streven allemaal naar een fijne aanleuning en een zekere mate van buiging in de hals. Maar wat doe je als je paard – bijvoorbeeld uit stress – zelf veel te ver in de krul schiet? Hoe rijd je hem daar weer uit en hoe voorkom je dat de stress en het opkrullen de overhand nemen?
Malene Nooteboom, dressuuramazone en instructrice, legt uit wat er gebeurt als je paard uit zichzelf in de krul ‘schiet’ én wat je er aan moet doen.
Hyperflexie
Een overmatige krul of ‘te diep gaan’ wordt ook wel hyperflexie genoemd. Het kan ontstaan als de ruiter het paard in een gebogen halshouding dwingt met de hand. Er is vaak veel te doen over deze manier van rijden. Maar soms neemt een paard zo’n krulhouding uit zichzelf aan, het dier gaat dan ‘achter de teugel’ lopen en is meestal niet meer bereikbaar voor hulpen.
Malene: “Wanneer een paard een dergelijke houding zelf opzoekt om zich te onttrekken aan bepaalde hulpen of door spanning, is er maar één oplossing. Dat is met je been naar de hand toe rijden. Een paard moet actief van achteren naar voren bewegen om het bit te kunnen aannemen en om de hand van de ruiter te kunnen volgen.
Aanspanning
Een paard dat niet actief is, kan niet naar de hand toe lopen. Dan is er geen sprake van verbinding en kan er geen aanspanning ontstaan in het lichaam. Bij aanspanning zorgt de voorwaartse drang van de achterhand ervoor, dat de energie door het paardenlichaam stroomt en via het nek- en kaakgewricht weer terugvloeit naar de hand van de ruiter.
De voorwaartse drang vanuit het achterbeen is nodig om je paard sterker te kunnen maken en om hem verender en soepeler te laten lopen. Wanneer het paard in een nette houding loopt wil dat niet altijd zeggen dat het paard ook daadwerkelijk ‘aan het bit’ is.”
Stress
“Door hyperflexie ontstaat bij het paard meer stress. Niet alleen afgedwongen hyperflexie zorgt hiervoor, ook wanneer een paard deze houding zelf kiest is dat zo. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren door spanning van de ruiter of doordat het paard in een vreemde omgeving is. Door het oprollen van de hals wordt het stresshormoon cortisol aangemaakt, zo is gebleken. Het is dus belangrijk om te voorkomen dat je paard dit doet. In een training, maar zeker ook op wedstrijd.”
Oefeningen naar de hand
“Als eerste is het dus van essentieel belang om van achteren naar voren te blijven rijden. Je móet reactie op je been krijgen, waardoor het paard naar de hand blijft lopen. Wanneer je paard vervolgens zwaar op de hand wordt, kun je overgangen gaan rijden. Let erop dat je daarbij toestaat in de hand en steek je hand af en toe naar voren om te controleren of je paard de hand al wil volgen.
Als je paard dan toch achter de teugel blijft kruipen, is het zaak om weer echt goed naar voren te rijden. Net zo lang en voorwaarts tot je paard de verbinding met de hand aanneemt. Wees dan zacht en verend in de hand zodat je paard ervaart dat naar het bit komen geen nare ervaring is. Als je paard door het voorwaarts rijden tegen de hand komt, rijd dan ook goed naar voren waarbij je vanuit een zachte en verende hand weerstand biedt. Ga veel voltes en slangenvoltes rijden zodat het paard de schouders, boeg en onderhals moet ontspannen. Door het buigen zal je paard makkelijker de hals laten vallen.”
Train je proef en blijf in je proef trainen
“Train je paard thuis zoals je ook op wedstrijd wilt kunnen rijden. Natuurlijk niet elke dag, maar zoek de momenten op waarbij je paard zich op gaat rollen. Zorg dat je handigheid in de oefeningen krijgt, zodat je de fout snel kan herstellen.
Oefen thuis ook je proeven, waarbij je continue blijft spelen met kleine tempowisselingen. Het moet haast onzichtbaar schakelen worden. Voor de hoek iets terug en in de hoek weer iets aanvullen, aan het begin van de oefening iets terug en na de inzet weer iets toerijden.
Als dit thuis onder controle is, kun je het ook tijdens de proeven uitvoeren. Je bent door het continue, onzichtbare schakelen steeds bezig om je paard naar de hand te rijden. Hierdoor voorkom je het loskomen van de hand, de hyperflexie en de stress die daardoor ontstaat.”
Malene Nootenboom is dressuuramazone en instructrice bij haar bedrijf Bewust Wedstrijd Rijden. Ze brengt paarden uit van L2 tot Grand Prix-niveau en geeft workshops en clinics. Ook schrijft ze regelmatig blogs over trainen, wedstrijden rijden en de menselijke factor bij wedstrijden.